Komu członek Zarządu powinien złożyć oświadczenie o rezygnacji z pełnionej funkcji?
Ostatnio przyszli do mnie
członkowie Zarządu jednej z łódzkich Spółek z następującym problemem, dwóch z
nich chciało złożyć oświadczenia o rezygnacji z pełnionych funkcji pojawił się
problem komu powinni takie oświadczenie złożyć i jak to zrobić?
Zagadnienie to w
doktrynie i orzecznictwie doczekało się trzech różnych poglądów:
- oświadczenie powinno zostać złożone członkowie zarządu lub prokurentowi (zgodnie z art. 205 §2 kodeksu spółek handlowych (dalej k.s.h.) lub 373§2 k.s.h.)[1].
- oświadczenie powinno być złożone radzie nadzorczej lub pełnomocnikowi powołanemu w spółce z o.o. uchwałą Zgromadzenia Wspólników, zgodnie z art. 210 §1 k.s.h., a w spółce akcyjnej uchwałą Walnego Zgromadzenia akcjonariuszy, zgodnie z art. 379 §1 k.s.h.[2]
- oświadczenie powinno być złożone organowi uprawnionemu do powoływania członków Zarządu.[3]
Widać więc, że koncepcji
na tak z pozoru prostą czynność powstało wiele i przedsiębiorcy mogli mieć problem
z wybraniem właściwej. Naprzeciw problemowi wyszedł w dniu 24 września 2015
roku Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego, który na podstawie art. 60 §1 ustawy z
dnia 23 listopada 2002 roku o Sądzie Najwyższym zobligował Sąd Najwyższy do podjęcia w składzie siedmiu sędziów uchwały
w przedmiocie zagadnienia prawnego, które wywoływało rozbieżności w
wykładni prawa: „Czy przy składaniu
przez członka Zarządu oświadczenia woli o rezygnacji z pełnienia tej funkcji
spółka kapitałowa w razie braku odmiennego postanowienia umownego
(statutowego), jest reprezentowana przez jednego członka zarządu lub prokurenta
(art.205 §2 k.s.h. oraz 373 §2 k.s.h.), radę nadzorczą lub pełnomocnika
powołanego uchwałą zgromadzenia wspólników lub walnego zgromadzenia
akcjonariuszy (art. 210 §2 k.s.h. oraz art. 379 §1 k.s.h.), czy przez organ
uprawniony do powoływania członków zarządu , czy w przypadku braku rady
nadzorczej – przez Zgromadzenie Wspólników (Walne zgromadzenie akcjonariuszy)”.
Sąd
Najwyższy słusznie przy rozpoznawaniu tego zagadnienia prawnego w pierwszej
kolejności odwołał się do przepisów, które wskazują, że przy składaniu rezygnacji
przez członka zarządu Spółki kapitałowej powinno się stosować odpowiednio
przepisy o zleceniu, w tym o wypowiedzeniu umowy przez przyjmującego zlecenie (art.
647 §2 kodeksu cywilnego dalej k.c.), co za tym idzie ustalono, że rezygnację można złożyć w każdym czasie,
oraz, że stanowi ona jednostronną
czynność osoby powołanej w skład Zarządu, a zgoda spółki nie jest tutaj
wymagana. Co oznacza, że nie można uzależniać skuteczności rezygnacji od
wyrażenia na to zgody przez Spółkę.
Jeśli
chodzi o formę dokonania tego oświadczenia to przepisy nie wskazują żadnej
szczególnej, może być ona zatem wyrażona przez każde zachowanie, które w sposób
dostateczny ujawnia wolę rezygnacji członka Zarządu ze sprawowanej funkcji.
W
praktyce dla celów dowodowych najlepiej,
aby takie oświadczenie było złożone w formie pisemnej ze wskazaną datą i
miejscem jego złożenia oraz z podpisem osoby składającej.
Skuteczność
takie oświadczenie wywołuje od chwili dojścia do adresata w taki sposób, aby
ten miał możliwość zapoznania się z jego treścią (art. 61 §1 k.c. w związku z art.
2 k.s.h.).
Art. 61. k.c. § 1. Oświadczenie woli, które ma być złożone innej
osobie, jest złożone z chwilą, gdy doszło do niej w taki sposób, że mogła
zapoznać się z jego treścią. Odwołanie takiego oświadczenia jest skuteczne,
jeżeli doszło jednocześnie z tym oświadczeniem lub wcześniej.
§ 2.
Oświadczenie woli wyrażone w postaci elektronicznej jest złożone innej
osobie z chwilą, gdy wprowadzono je do środka komunikacji elektronicznej w taki
sposób, żeby osoba ta mogła zapoznać się z jego treścią.
Art. 2. k.s.h. W sprawach określonych w art. 1
§ 1 nieuregulowanych w ustawie stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego.
Jeżeli wymaga tego właściwość (natura) stosunku prawnego spółki handlowej,
przepisy Kodeksu cywilnego stosuje się odpowiednio.
Oświadczenie
ma zostać złożone Spółce i dochodzimy teraz do głównego problemu – Spółce tzn. komu?
Zgodnie
z art. 205 §2 i 373 §2, bierna reprezentacja Spółki polegająca na przyjmowaniu
oświadczeń przysługuje – jeśli nic innego nie wynika z umowy – każdemu członkowi
Zarządu lub prokurentowi, uprawnienie to może przysługiwać również pełnomocnikowi
jeśli pełnomocnictwo wyraźnie to przewiduje, oznacza to, że co do zasady:
Spółkę
przy przyjęciu oświadczenia o rezygnacji członka Zarządu ze sprawowanej przez
niego funkcji w Zarządzie reprezentować może tylko inny członek Zarządu lub prokurent Spółki.
Art. 205 § 2.k.s.h. Oświadczenia
składane spółce oraz doręczenia pism spółce mogą być dokonywane wobec jednego
członka zarządu lub prokurenta.
Art. 373 §
2.k.s.h. Oświadczenia
składane spółce oraz doręczenia pism spółce mogą być dokonywane wobec jednego
członka zarządu lub prokurenta.
Sąd
Najwyższy słusznie stwierdził, że nie
znajduje tu zastosowania art. 210 §1 i art. 379 §1, które sugerowałyby o
konieczności złożenia przedmiotowego oświadczenia radzie nadzorczej lub
pełnomocnikowi powołanemu uchwałą zgromadzenia wspólników tudzież w Spółce
Akcyjnej (dalej S.A.) uchwałą walnego zgromadzenia akcjonariuszy. Te przepisy
mają zastosowanie jedynie w stosunkach umownych oraz w sporach z członkami
Zarządu, złożenie oświadczenia o rezygnacji jest zaś czynnością jednostronną i
nie wywołuje sporu, dlatego przytoczone przepisy nie znajdują zastosowania.
Na
tej samej zasadzie należy odrzucić pogląd jakoby oświadczenie o rezygnacji
miało być złożone organowi uprawnionemu do powoływania członków Zarządu, skoro
ustawa wprost określa kto w danej spółce jest uprawniony do jej biernej
reprezentacji to nie należy tej reprezentacji przyznawać ani radzie nadzorczej
ani organowi właścicielskiemu.
Z
praktycznego punktu widzenia należy jeszcze rozstrzygnąć jeden problem – co w przypadku gdy jest tylko jeden członek
Zarządu i nie mamy w Spółce prokurenta?
Należy
odrzucić koncepcje, w której miałby on składać oświadczenie o rezygnacji samemu
sobie, aby skutecznie złożyć takie
oświadczenie powinno się albo powołać drugiego członka Zarządu, albo ustanowić
prokurenta, albo pełnomocnika z tym ,że w treści pełnomocnictwa musiałaby zostać
możliwość przyjęcia takiego oświadczenia wyraźnie doprecyzowana i następnie
złożyć takie oświadczenie wobec nowo powołanego podmiotu.
Komentarze
Prześlij komentarz