Jak nie zniszczyć naszego biznesu nowym projektem?

Jak zabezpieczyć nowy duży projekt w naszym biznesie, tak aby nie narażać całej działalności na ryzyko niepowodzenia?

Wyobraźmy sobie sytuację, w której Kowalski i Nowak mają spółkę Remonty Spółka z o.o.. Spółka, która istnieje już 10 lat na rynku, ma wypracowaną renomę i portfel stałych zleceniodawców. Wspólnicy zdecydowali się na nową inwestycję - postanowili zakupić kamienicę w Krakowie i przerobić ją na biurowiec w celu późniejszego wynajmowania budynku na lokale użytkowe. Spółka kupiła kamienicę co już dość mocno nadszarpnęło jej płynnością finansową, okazało się że w celu przeprowadzenia prac remontowych koniecznych do przygotowania lokalu pod działalność spółka będzie musiała wziąć kredyt inwestycyjny opiewający na kwotę 1mln złotych. Inwestycja dalej wydaje się być atrakcyjna, Kraków jako stolica małopolski przyciąga przedsiębiorców, a lokalizacja kamienicy i jej ciekawy wygląd zwiększa szanse powodzenia przedsięwzięcia. Niestety pojawiają się też pewne przeszkody, kamienica jest wpisana do rejestru zabytków i przyszły remont będzie musiał toczyć się pod bacznym okiem konserwatora zabytków, ponadto niedaleko powstaje całkiem nowy budowany od podstaw biurowiec.

Jak z perspektywy prawa spółek zadbać o to by nowa inwestycja nie pogrążyła biznesu prowadzonego przez Kowalskiego i Nowaka?

Wielu przedsiębiorców przeżywa życiowe tragedie właśnie z uwagi fakt, iż nie postawili sobie tego pytania we właściwym momencie. Często nowy pomysł i jego ewentualne korzyści przysłaniają nam horyzont i podświadomie myślimy tylko o tym, jaki cel chcemy zrealizować. Bardziej zapobiegliwi przedsiębiorcy pomyślą o ubezpieczeniu inwestycji, jednak samo ubezpieczenie, to trochę za mało, biorąc pod uwagę, że ryzykujemy latami naszej pracy nad własną firmą.

Co zatem należałoby zrobić, na miejscu Kowalskiego i Nowaka, aby uchronić dotychczas prowadzony biznes przed ryzykiem związanym z niepowodzeniem nowego projektu?

Dla celów tej publikacji postanowiłem przedstawić państwu trzy możliwe rozwiązania?

A)     Podział przez wydzielenie.

B)     Powołanie spółki celowej

C)     Aport do nowej spółki w postaci części przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 55¹ i 55² kodeksu cywilnego

Ad. A)

Pierwsze rozwiązanie brzmi dość groźnie, coś mamy dzielić, coś mamy wydzielać. Prawnie faktycznie to rozwiązanie nie należy do najłatwiejszych czynności, niemniej jednak ma wiele zalet, które dla naszych przedsiębiorców mogą okazać się kluczowymi.

W omawianym przypadku podział przez wydzielenie polegałby na wydzieleniu z majątku spółki Remonty Sp. z o.o. części majątku w postaci rzeczonej krakowskiej kamienicy w zamian za udziały jakie Spółka Nowo Zawiązana wyda udziałowcom Spółki dzielonej (zgodnie z art. 529 §1 pkt 4 kodeksu spółek handlowych (dalej k.s.h.).

Warto przy tym podziale Spółki zastosować treść art. 538¹ §2. k.s.h., który pozwala, aby w przypadku podziału przez zawiązanie nowej spółki, jeżeli plan podziału przewiduje, że wspólnicy spółki dzielonej zachowają udział posiadany zarówno w kapitale zakładowym spółki dzielonej, jak i w kapitale zakładowym spółki nowo zawiązanej, odstąpić od:

a)           sporządzenia oświadczenia zawierającego informację o stanie księgowym spółki (o którym wart 534 §2 pkt 4 k.s.h.),

b)           udzielenia informacji przez Zarząd Spółki dzielonej o wszelkich istotnych zmianach w zakresie składników majątkowych, które nastąpiły między dniem sporządzenia planu podziału, a dniem powzięcia uchwały o podziale,

c)            badania planu podziału przez biegłego rewidenta,

Czyli de facto na uniknięcie szeregu kosztownych formalności.

Ponadto co ważne:

1)      do zakresu zmian umowy spółki podlegającej opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie zalicza się m.in. podziału spółki przez wydzielenie – co oznacza, że nie mamy tutaj podatku od czynności cywilnoprawnych;

2)      zgodnie z art. 93c ordynacji podatkowej osoby prawne powstałe w wyniku podziału, czyli Nowopowstała Spółka z o.o. wstępuje z dniem wydzielenia we wszystkie przewidziane w przepisach prawa podatkowego prawa i obowiązki osoby prawnej dzielonej, pozostające w związku z przydzielonymi jej w planie podziału składnikami majątku, jeżeli majątek przejmowany stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa (dalej „ZCP”). Jeśli nie mielibyśmy do czynienia z ZCP, to nie byłoby sukcesji podatkowej;

3)      sukcesja podatkowa w rozliczeniach;

4)      z tytułu podatku dochodowego od osób prawnych (dalej CIT) powstaje obowiązek wykazania w rozliczeniu rocznym spółki, do której została wydzielona ZCP, przychodów i kosztów podatkowych wygenerowanych w trakcie całego roku podatkowego przez przejętą ZCP, oznacza to, że w rozliczeniu rocznym spółki nowo zawiązanej powinien zostać uwzględniony dochód osiągnięty od początku roku do dnia podziału, związany z przydzielonymi w planie podziału składnikami majątku spółki dzielonej;

5)      Jeżeli u wspólnika spółki dzielonej powstanie dodatnia różnica pomiędzy:

- wartością udziałów przydzielonych przez spółkę nowo zawiązaną, a wydatkami na nabycie udziałów w spółce dzielonej – przy podziale przez rozdzielenie lub

- wartością udziałów przydzielonych przez spółkę nowo zawiązaną, a wartością lub kwotą wydatków poniesionych na nabycie udziałów w spółce dzielonej lub odpowiednią częścią tej wartości lub kwoty – przy podziale przez rozdzielenie,

to nadwyżka ta nie podlega opodatkowaniu na dzień podziału.  (art. 12 ust 4 pkt 12 i art. 16 ust.1 pkt 8c ustawy CIT, art. 24 ust 8 ustawy CIT). Opodatkowanie wspólnika z tytułu dochodu ujawnionego w dzień podziału zostaje przesunięte na dzień zbycia przez niego udziałów w Spółce nowo zawiązanej;

6)     podział przez wydzielenie pozostaje neutralny z punktu widzenia podatku od towarów i usług.

Ad. B)

Druga strategia zakłada powołanie kompletnie nowej Spółki do realizacji inwestycji, przez co tak jak w pierwszym przypadku odpowiedzialność za jej powodzenie odrywa się od Remonty Sp. z o.o.

Spółkę celową w omawianym przypadku należałoby połączyć z przedmiotem inwestycji jakim jest omawiana wyżej nieruchomość – kamienica. Można to zrobić na wiele sposobów, albo umową darowizny (powstanie koszt i przychód), albo umową sprzedaży, można też nieruchomość wydzierżawić, lub wynająć. Możliwości jest tutaj wiele.

Poza tym w omawianym przykładzie założyłem, że najpierw kupiliśmy nieruchomość pod inwestycję czyli zrobiliśmy pierwszy krok. Po lekturze tego artykułu, wiemy już, że warto przenosić nowe rzeczy na czystą kartę, a skoro tak to kto powiedział, że nie można ich na tej czystej karcie zacząć. Możemy kupić nieruchomość już jako nowopowstały podmiot.

Ad. C)

Można także utworzyć nową spółkę celową, której zadaniem będzie, tak jak w pozostałych omawianych przypadkach, realizacja nowej inwestycji, a narzędzia ku temu zostaną jej przekazane poprzez wejście do nowopowstałej spółki w roli wspólnika Spółki Remonty Sp. z o.o., który to wspólnik wniesie do spółki aport w postaci nieruchomości.

Nieruchomość można przenieść, albo jako omawiane wyżej ZCP, albo jako odrębny składnik majątkowy. Podatkowo, jak wyżej opisałem w przykładzie A, korzystniejsze będzie ZCP, ale aby to zrobić poprawnie należy zwrócić uwagę na istotę ZCP i ująć ją przy niniejszej czynności.

Podsumowanie:

Po co to robimy?

Każda z powołanych wyżej koncepcji ma jedno i to samo zadanie. Otwieramy „nowy” biznes, wchodzimy na nowy rynek, mamy firmę, która ma już swoją renomę, pozycję na rynku i jest stabilna finansowo. Nie chcemy wielu lat naszej pracy obciążać ryzykiem jakie niesie za sobą wejście w nowy biznes.  Taka jest przyczyna, dla której należy rozważyć powołane wyżej rozwiązania i dopasować najkorzystniejsze dla naszej firmy.

Ktoś może powiedzieć, że stosując jedną z tych metod obniżymy sobie zdolność kredytową, a ta jest potrzebna do inwestycji. Czy jednak w biznesie powinniśmy myśleć o naszym bezpieczeństwie czy o bezpieczeństwie banku? Jeśli w nowopowstałej spółce umiejscowimy nieruchomość to będzie stanowiła ona zabezpieczenie kredytowe. Zawsze możemy też skorzystać z alternatywnych źródeł finansowania, choć czy będą one potrzebne? Tak czy siak chwila gimnastyki wpłynie w tym wypadku na lepszy sen.