Zbycie udziałów w Spółce z o.o.

Zbywalność udziału w spółce z o.o. jest konsekwencją kapitałowego charakteru tej spółki i upraszcza procedurę zmiany składu osobowego w firmie. Wspólnicy mogą zbywać udziały i nie wymaga to od nich zmiany umowy Spółki.

Możliwość zbywania udziałów uzyskują po rejestracji spółki w KRSie, przed rejestracją każdy obrót udziałem, będzie nieważny zgodnie z art. 16 kodeksu spółek handlowych.

Zbycie udziałów następuje na skutek umowy między zbywającym, a nabywcą najczęściej  będą to umowa odpłatna – sprzedaż, lub pod tytułem darmnym – darowizna. Umowa, której celem jest zbycie udziału ma charakter zobowiązująco- rozporządzający i konsensualny – czyli dochodzi do skutku przez zgodne oświadczenia woli zbywającego i nabywcy.

Przedmiotem zbycia jest udział  czyli zarówno kapitałowe jak i korporacyjne uczestnictwo w spółce dotyczy to też wierzytelności przysługujących zbywcy ze względu na posiadanie udziału – np. dywidenda, z tym, że można to też uregulować odmiennie tak, żeby niektóre wierzytelności dalej przysługiwały zbywającemu. Zbycie udziału nie dotyczy praw i obowiązków, które są ściśle związane z osobą wspólnika np. wyrównanie wkładu

W sytuacji gdy każdy wspólnik może mieć tylko jeden udział udziały te mogą mieć nierówną wartość nominalną i co ważne przy zbywaniu – mogą być podzielne – tylko w takiej sytuacji możemy mówić o zbyciu części udziału, przy czym musi być to opisane w umowie Spółki, a udziały nie mogą mieć niższej wartości nominalnej niż 50,00 złotych. Takie zbycie części udziału nie jest zmianą umowy Spółki.

Zbyć możemy też ułamkową część udziału tu odmiennie niż w przypadku zbycia części udziału, będziemy mieli do czynienia z udziałem we wspólności udziału, będziemy mieć w takim przypadku parę osób współuprawnionych z jednego udziału – tu wspólnicy mogą mieć albo więcej niż jeden udział, a udziały te są równe i niepodzielne, albo tylko po jednym udziale, które to udziały nie muszą być równe i mogą być podzielne.

Udziały w umowie ich zbycia należy dokładnie opisać, oraz opisać obowiązki i uprawnienia z nich wynikające, jeśli opisanie udziałów nie będzie pozwalało na ich identyfikację to umowa zbycia nie będzie skuteczna.

Artykuł 180 kodeksu spółek handlowych wymaga do zbycia udziału formy pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi, co oznacza, że zbycie udziału będzie skuteczne tylko jeśli potwierdzimy prawdziwość podpisów stron u notariusza, albo zdecydujemy się na formę aktu notarialnego. Uzupełnienie, zmiana i rozwiązanie takiej umowy również wymagają formy pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi.

       Co do zasady mamy pełną wolność i swobodę w przedmiocie zbywania należących do nas udziałów w Spółce z o.o. istnieją jednak wyjątki od tej zasady:

- udziały, z którymi związane są powtarzające się świadczenia niepieniężne na rzecz spółki do zbycia potrzebują zgody Spółki, chyba, że umowa Spółki mówi inaczej,

-  zasada, że Spółka nie może nabywać swoich własnych udziałów chyba, że robi to w celu ich umorzenia na warunkach szczegółowo opisanych w kodeksie spółek handlowych

- ograniczenia zbycia udziałów może wprowadzać również umowa Spółki, nie może ona jednak całkowicie zakazać wspólnikom obrotu ich udziałami w Spółce, takim ograniczeniem będzie np. uzależnienie zbycia udziału od zgody Spółki, która zostanie wyrażona przez Zarząd w formie pisemnej jeśli zaś Zarząd zgody nie wyda, wspólnik może wystąpić do Sądu Rejestrowego o uzyskanie takiej zgody, a  zgoda sądu zastępuje zgodę Spółki -można tryb udzielania zgody przez Sąd wyłączyć w umowie Spółki.

Co ważne umowa Spółki może zastrzegać:

1. prawo pierwszeństwa nabycia udziałów przez pozostałych wspólników - tutaj do zbycia potrzebna, będzie zgoda wszystkich pozostałych wspólników na zbycie udziału komuś spoza ich grona (ponadto prawo pierwszeństwa rozciąga się na każde zbycie udziałów) lub

2. prawo pierwokupu - tutaj zaś skutki tylko inter partes, co oznacza, że można skutecznie zbyć udziały bez zapytania zainteresowanego o to czy korzysta z przysługującego mu prawa pierwokupu, trzeba się jednak liczyć z odpowiedzialnością odszkodowawczą (ma zastosowanie tylko w przypadku umów sprzedaży udziałów)

Zbycie udziałów bez zgody Spółki rodzi bezskuteczność zbycia względem spółki i między nabywcą i zbywcą, można jednak następczo tą zgodę uzyskać i wtedy skutecznie dojdzie do zbycia udziałów.

Jeżeli zbywany udział obciążony jest zastawem lub użytkowaniem, to nabywca uzyskuje nadal obciążony udział, chyba, ze owe prawa zostały ustanowione na rzecz nabywcy. W przypadku nabycia udziału wskutek sprzedaży egzekucyjnej nabywca otrzymuje udział bez obciążeń i nie ponosi odpowiedzialności za świadczenia należne Spółce z udziału.

Zbywca odpowiada przed Spółką za świadczenia jej należne solidarnie z nabywcą przez okres trzech lat od dnia , w którym zgłoszono Spółce zbycie.

Należy również pamiętać, że umowa zbycia wywołuje skutki z chwilą jej zawarcia, a nie z chwilą zmiany wpisu w rejestrze, chyba , ze strony umówiły się inaczej.

Podsumowując zbycie udziałów w Spółce z o.o. wiąże się z wizytą u notariusza, nie uwalnia zbywcy od razu od wszelkich zobowiązań Spółki, choć skutki wywołuje z chwilą zawarcia umowy. Jeśli chcemy zbyć lub nabyć udziały w Spółce najpierw powinniśmy zacząć od lektury umowy tej spółki, w jej aktualnym brzmieniu i dopiero po jej analizie powinniśmy sporządzić skuteczną umowę zbycia, której podpisy powinien poświadczyć notariusz.