Parę słów o Prokurze
Prokura jest pełnomocnictwem udzielonym przez przedsiębiorcę podlegającego obowiązkowi wpisu do rejestru przedsiębiorców, które obejmuje umocowanie do czynności sądowych i pozasądowych, jakie są związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa – taką informację o prokurze uzyskamy w art. 1091§1 kodeksu cywilnego, co jeszcze warto o niej wiedzieć?
Po pierwsze uregulowana została w kodeksie cywilnym art. 1091 do 1098 jest szczególną formą pełnomocnictwa dedykowaną dla przedsiębiorców.
Po co w ogóle jest?
Po pierwsze w biznesie często mamy wielu kontrahentów i nie możemy być w dwóch miejscach na raz, wtedy swoistą wyręką może być prokurent. Dla nas to pomocnik, który nie jest ‘’we władzach’’ naszego biznesu. Dla naszych kontrahentów to pewny reprezentant naszej firmy – Prokura jest ujawniona w Krajowym Rejestrze Sądowym (przeciętny Kowalski może sam sprawdzić i zweryfikować, czy Nowak podający się za prokurenta firmy X, faktycznie jest jej prokurentem). Zapewnia to niewątpliwy atut jakim jest uelastycznienie funkcjonowania przedsiębiorstwa.
Prokura tak jak i pełnomocnictwo jest czynnością jednostronną upoważniającą co oznacza, że sam prokurent nie musi nam wyrazić zgody na bycie prokurentem i nie musi działać jako umocowany. Żeby zapewnić sobie jego aktywne działanie należy nawiązać z nim swoistą więź obligacyjną tzw. stosunek podstawowy np. może to być umowa zlecenia.
Zakres prokury określa ustawa i nie możemy go sami kształtować, w sposób ograniczający. Choć swoboda umów to piękna zasada, która daje nam w biznesie duże pole manewru, w przypadku prokury nasz reprezentant będzie mógł określone czynności wykonywać na podstawie regulacji ustawowej i nie będziemy mogli mu tego zabronić. Dlatego biorąc pod uwagę, że tak jak i w przypadku pełnomocnictwa, prokurent działa w naszym imieniu i na nasz rachunek pamiętajmy zatem, że musi to być osoba zaufana.
Co odróżnia zatem prokurę od pełnomocnictwa?
Swoiste porównanie obu instytucji zrobił kiedyś profesor Andrzej Kidyba, jako różnice wskazał następujące kwestie:
Prokura jest związana wyłącznie z prowadzeniem przedsiębiorstwa, pełnomocnictwo nie ma takich funkcjonalnych powiązań,
Pełnomocnictwo można praktycznie dowolnie modyfikować, to strony kreują jego zakres, przy prokurze tak jak wspomniałem wyżej zakres umocowania nie podlega skutecznej modyfikacji
Prokura jest nieprzenaszalna nie można zrobić subprokury, za to substytucja przy pełnomocnictwie przy wyrażeniu zgody przez mocodawcę jest jak najbardziej dopuszczalna jak i realizowana (dla przykładu: idę do Mecenasa Nowaka, podpisuję mu pełnomocnictwo, w którym wpisane jest prawo substytucji, na sprawie w moim imieniu występuje błyskotliwy aplikant Kowalski i wygrywa mi sprawę, choć pierwotnie umocowałem do działania mecenasa Nowaka).
Przy prokurze występuje nakaz ewidencjonowania (choć należy tu pamiętać, że wpis prokury do KRS nie jest konstytutywny tzn. ustawodawca nie uzależnia jej egzystencji od wpisu w 2005 roku wypowiedział się na ten temat Sąd Najwyższy, natomiast nie zmienia to faktu, że wpis ten mimo, że jest deklaratoryjny (nie tworzy prawa) to jest obowiązkowy.
Prokura wymaga szczególnej formy udzielenia.
Skoro ustaliliśmy już, że prokurent może obrócić naszymi pieniędzmi, mimo naszego zakazu, może wystawić w naszym imieniu czek albo weksel i będzie to skuteczne względem naszych kontrahentów (choć możemy oczywiście w takim wypadku domagać się odszkodowania) to ustalmy do czego ogranicza się prokura.
Regulacja ograniczająca prokurę zawarta jest w art. 1093 kodeksu cywilnego, wynika z niej, że nasz prokurent nie będzie mógł tylko na podstawie samej prokury zbyć przedsiębiorstwa, oddać go do czasowego korzystania, nie będzie mógł także zbywać ani obciążać naszych nieruchomości, do tych czynności racjonalny ustawodawca nakazał udzielić dodatkowo pełnomocnictwa szczegółowego, o którym pisałem w poście dotyczącym pełnomocnictwa.
Wyróżniamy parę rodzajów prokury:
Na koniec ustalmy kiedy prokura wygasa?
W przypadku odwołania umocowania przez mocodawcę – nie wymaga to formy szczególnej i jak do ustanowienia, musieli działać łącznie to przy odwołaniu każdy jeden może skutecznie odwołać.
Po pierwsze uregulowana została w kodeksie cywilnym art. 1091 do 1098 jest szczególną formą pełnomocnictwa dedykowaną dla przedsiębiorców.
Po co w ogóle jest?
Po pierwsze w biznesie często mamy wielu kontrahentów i nie możemy być w dwóch miejscach na raz, wtedy swoistą wyręką może być prokurent. Dla nas to pomocnik, który nie jest ‘’we władzach’’ naszego biznesu. Dla naszych kontrahentów to pewny reprezentant naszej firmy – Prokura jest ujawniona w Krajowym Rejestrze Sądowym (przeciętny Kowalski może sam sprawdzić i zweryfikować, czy Nowak podający się za prokurenta firmy X, faktycznie jest jej prokurentem). Zapewnia to niewątpliwy atut jakim jest uelastycznienie funkcjonowania przedsiębiorstwa.
Prokura tak jak i pełnomocnictwo jest czynnością jednostronną upoważniającą co oznacza, że sam prokurent nie musi nam wyrazić zgody na bycie prokurentem i nie musi działać jako umocowany. Żeby zapewnić sobie jego aktywne działanie należy nawiązać z nim swoistą więź obligacyjną tzw. stosunek podstawowy np. może to być umowa zlecenia.
Zakres prokury określa ustawa i nie możemy go sami kształtować, w sposób ograniczający. Choć swoboda umów to piękna zasada, która daje nam w biznesie duże pole manewru, w przypadku prokury nasz reprezentant będzie mógł określone czynności wykonywać na podstawie regulacji ustawowej i nie będziemy mogli mu tego zabronić. Dlatego biorąc pod uwagę, że tak jak i w przypadku pełnomocnictwa, prokurent działa w naszym imieniu i na nasz rachunek pamiętajmy zatem, że musi to być osoba zaufana.
Co odróżnia zatem prokurę od pełnomocnictwa?
Swoiste porównanie obu instytucji zrobił kiedyś profesor Andrzej Kidyba, jako różnice wskazał następujące kwestie:
Prokura jest związana wyłącznie z prowadzeniem przedsiębiorstwa, pełnomocnictwo nie ma takich funkcjonalnych powiązań,
Pełnomocnictwo można praktycznie dowolnie modyfikować, to strony kreują jego zakres, przy prokurze tak jak wspomniałem wyżej zakres umocowania nie podlega skutecznej modyfikacji
Prokura jest nieprzenaszalna nie można zrobić subprokury, za to substytucja przy pełnomocnictwie przy wyrażeniu zgody przez mocodawcę jest jak najbardziej dopuszczalna jak i realizowana (dla przykładu: idę do Mecenasa Nowaka, podpisuję mu pełnomocnictwo, w którym wpisane jest prawo substytucji, na sprawie w moim imieniu występuje błyskotliwy aplikant Kowalski i wygrywa mi sprawę, choć pierwotnie umocowałem do działania mecenasa Nowaka).
Przy prokurze występuje nakaz ewidencjonowania (choć należy tu pamiętać, że wpis prokury do KRS nie jest konstytutywny tzn. ustawodawca nie uzależnia jej egzystencji od wpisu w 2005 roku wypowiedział się na ten temat Sąd Najwyższy, natomiast nie zmienia to faktu, że wpis ten mimo, że jest deklaratoryjny (nie tworzy prawa) to jest obowiązkowy.
Prokura wymaga szczególnej formy udzielenia.
Skoro ustaliliśmy już, że prokurent może obrócić naszymi pieniędzmi, mimo naszego zakazu, może wystawić w naszym imieniu czek albo weksel i będzie to skuteczne względem naszych kontrahentów (choć możemy oczywiście w takim wypadku domagać się odszkodowania) to ustalmy do czego ogranicza się prokura.
Regulacja ograniczająca prokurę zawarta jest w art. 1093 kodeksu cywilnego, wynika z niej, że nasz prokurent nie będzie mógł tylko na podstawie samej prokury zbyć przedsiębiorstwa, oddać go do czasowego korzystania, nie będzie mógł także zbywać ani obciążać naszych nieruchomości, do tych czynności racjonalny ustawodawca nakazał udzielić dodatkowo pełnomocnictwa szczegółowego, o którym pisałem w poście dotyczącym pełnomocnictwa.
Wyróżniamy parę rodzajów prokury:
- Prokurę samoistną – zwaną też samodzielną, prokurent sam dokonuje w niej czynności sądowych i pozasądowych w imieniu swojego mocodawcy.
- Prokurę łączną – musi współdziałać co najmniej 2 prokurentów (Wątpliwości budziła możliwość ustanowienia tzw. prokury łącznej niewłaściwej, polegającej na upoważnieniu prokurenta do dokonywania czynności tylko łącznie z członkiem zarządu lub wspólnikiem uprawnionym do reprezentowania spółki. Rozwiązanie to początkowo zostało zaakceptowane w orzecznictwie, jednak do czasu wydania przez Sąd Najwyższy uchwały z dnia 30 stycznia 2015 r. (III CZP 34/14), w której Sąd uznał tego rodzaju wpis do rejestru za niedopuszczalny. Ostatecznie jednak ustawodawca postanowił uregulować prokurę łączną niewłaściwą wprost w przepisach - znowelizowano art. 1094 Kodeksu Cywilnego, który wprost dopuszcza możliwość ustanowienia tego rodzaju prokury).
- Prokurę oddziałową – umocowanie do działania ogranicza się tylko do czynności związanych z konkretnym oddziałem przedsiębiorstwa, nie zaś do całego przedsiębiorstwa
Na koniec ustalmy kiedy prokura wygasa?
W przypadku odwołania umocowania przez mocodawcę – nie wymaga to formy szczególnej i jak do ustanowienia, musieli działać łącznie to przy odwołaniu każdy jeden może skutecznie odwołać.
- Śmierci prokurenta
- Wykreślenia z rejestru
- Ogłoszenia upadłości
- Rozpoczęcia likwidacji mocodawcy
- Przekształcenia przedsiębiorcy
- Zaprzestania działalności
- Zbycia przedsiębiorstwa
- Prawomocnego orzeczenia o ubezwłasnowolnieniu prokurenta
- Zrzeczenia się prokury
Komentarze
Prześlij komentarz